Τακτοποίηση Αυθαιρέτων και Ανθρώπινη Απληστία

ΤΡΑΓΩΔΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΙΑ - ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

«Η φωτιά διένυε μέτρα στον αέρα, πετούσε από πάνω μας, δεν εμποδίστηκε σε κανένα σημείο, αν δεν έβρισκε θάλασσα, δεν θα είχε σταματήσει». Με τέτοια λόγια περιέγραψαν τις πυρκαγιές στην Ανατολική Αττική όσοι έζησαν από κοντά την τραγωδία. Δεκάδες νεκροί, αγνοούμενοι, ισοπέδωση οικισμών, ολική καταστροφή χιλιάδων στρεμμάτων γης, φρικιαστικές μαρτυρίες είναι ο θλιβερός απολογισμός.

   Οποιαδήποτε αναφορά στο ελληνικό κράτος για την αντιμετώπιση της τραγωδίας συνιστά προσβολή σε βάρος των θυμάτων. Μοναδική εξαίρεση νύξης στο κράτος αξίζει η έκφραση ευγνωμοσύνης σε πυροσβέστες και αστυνομικούς εξατομικευμένα, όχι δηλαδή στους ιθύνοντες των σωμάτων, για την αυταπάρνηση που επέδειξαν την ώρα του καθήκοντος σώζοντας εκατοντάδες πολίτες. 

   Το Μάτι ήταν ο οικισμός-μικρογραφία της Ελλάδας. Καταπάτηση δημοσίων εκτάσεων, μπαζώσεις ρεμάτων, εξυπηρέτηση μικροσυμφερόντων, οικειοποίηση αιγιαλού-παραλίας, ανύπαρκτος σχεδιασμός εκκένωσης της περιοχής, στενά δρομάκια εξαιτίας ανεξέλεγκτης δόμησης, δημοτική αδιαφορία, ανθρώπινη ασυδοσία και κυρίως εγκληματική απρονοησία. Οι ειδικοί είναι κατηγορηματικοί: «οι άνθρωποι ζούσαν σε περιοχή-τέλειο θύμα πυρκαγιάς που επιεικώς χαρακτηρίζεται πυριτιδαποθήκη και ήταν θέμα χρόνου να αντιμετωπίσει τέτοιο φαινόμενο». «Τα πεύκα σε μια πυρκαγιά λειτουργούν σαν μπαρούτι. Όποιος έχει χτίσει σε πευκοδάσος, έχει 80-90% πιθανότητες να δει την φωτιά στην πόρτα του σε βάθος 20-25 ετών». «Τρία στα δέκα σπίτια που χτίζονται στην επικράτεια είναι αυθαίρετα». (πηγή: εφημερίδα documento, τεύχος 89). 

  Την ώρα που υπόδικοι βουλευτές της νεοναζιστικής οργάνωσης του Κοινοβουλίου έσπευδαν να εκμεταλλευτούν τον εφιάλτη των ανθρώπων για μικροπολιτικούς λόγους, πρόσφυγες στήθηκαν σε ουρές νοσοκομείων να προσφέρουν αίμα για τους τραυματίες των πυρκαγιών. Την ώρα που τα κόμματα σιώπησαν προσωρινά και δεν καπηλεύτηκαν την τραγωδία για πολιτικά οφέλη, μέσα ενημέρωσης φιλικά προσκείμενα στην ευρύτερη αντιπολίτευση δεν μπόρεσαν να υποδυθούν τους δημοσιογράφους ούτε είκοσι τέσσερις ώρες βομβαρδίζοντας το κοινό με ψεύτικες και στημένες ειδήσεις. Με το πέρας του τριήμερου εθνικού πένθους, τα κόμματα, οι φορείς και τα μέσα ενημέρωσης έθεσαν σε εφαρμογή τη συστημική διαχείριση μίας ακόμα ανείπωτης ελληνικής τραγωδίας. Άρνηση ευθυνών, επίρριψη ευθυνών, συνωμοσίες, διχόνοια, οτιδήποτε συντελεί στη διατήρηση του καθεστώτος ατιμωρησίας και εγκλωβισμού της κοινής γνώμης σε επικοινωνιακά τερτίπια των διδακτόρων της διαπλεκόμενης άσκησης της πολιτικής. Στον αντίποδα, το ανθρωπιστικό κύμα βοήθειας και συνδρομής δείχνει πως υπάρχει μια ισχυρή πλειοψηφία πολιτών, οι οποίοι σε κάθε τραγωδία αναγνωρίζουν πως «θα μπορούσαν να είναι οι ίδιοι στη θέση των θυμάτων». Τα ανακλαστικά αυτών των ανθρώπων είναι μοναδική χαραμάδα ελπίδας για το μέλλον. 

   Στην Ελλάδα οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε ότι σε περίπτωση σεισμού, πυρκαγιάς, πλημμύρας ή οποιουδήποτε φυσικού ή άλλου κινδύνου είμαστε μόνοι. Δεν πρέπει να περιμένουμε ότι θα μας σώσει κάποιος, αλλά να φερόμαστε σα να είμαστε εντελώς αβοήθητοι, προκειμένου να έχουμε ελπίδες να γλιτώσουμε. Δυστυχώς, αυτή είναι η πραγματικότητα που αποδέχομαι και αναγνωρίζω σε περίπου τρεις δεκαετίες που ζω στην Ελλάδα. Ακόμη, αναγνωρίζω, χωρίς να αποδέχομαι, ότι η πραγματικότητα αυτή δεν θα αλλάξει σύντομα. Δυστυχώς, κινδυνεύουμε με μαθηματική ακρίβεια να θρηνήσουμε επόμενα θύματα μεταξύ των 100.000 στρεμμάτων δάσους «οικιστικής πύκνωσης», όπως έχουν βαφτιστεί δεκάδες οικισμοί στην Αττική αποτελούμενοι από οικοδομικά και περιβαλλοντικά εκτρώματα. Η «Τακτοποίηση Αυθαιρέτων» είναι πάγιο έγκλημα πολλών κυβερνήσεων αυτού του τόπου. 

   Το σχόλιο για την τωρινή κυβέρνηση είναι το εξής: σαφώς φέρει ευθύνη για την ανύπαρκτη διαχείριση της τραγωδίας. Αναντίρρητα φέρει πολιτική ευθύνη αλλά και ποινικές ευθύνες συγκεκριμένων προσώπων δεν αποκλείονται. Το διδακτορικό «επικοινωνιακής αντιμετώπισης συμφορών» που εφαρμόζει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ κρίνεται απάνθρωπο. Τα δε μέτρα ανακούφισης των πληγέντων είναι το ελάχιστο καθήκον της Πολιτείας. Ωστόσο, αναρωτηθείτε: υπάρχει λογική ή ηθική αξία και κοινωνικό όφελος στην εξαγγελία οικοδομικής ανέγερσης του οικισμού που ισοπεδώθηκε ακριβώς επειδή κατασκευάστηκε εν τη απουσία χωροταξικού και πολεοδομικού ορθολογισμού; Ομολογώ ότι δεν περίμενα να κάνει καμία τομή αυτή η κυβέρνηση πάνω στα συντρίμμια της τραγωδίας. Δηλαδή, θα ξαναχτίσουν τα αυθαίρετα μέσα στα πεύκα και θα ξανακλείσουν τις διόδους προς τη θάλασσα! Το απλό είναι πολύ δύσκολο όταν δεν ασκείς πολιτική αλλά διαχειρίζεσαι ένα status quo ικανοποιώντας συμφέροντα και φροντίζοντας να επανεκλεγείς. Το απλό είναι η κυβέρνηση να έχτιζε στο Μάτι ένα μνημείο της ανθρώπινης τραγωδίας και να κήρυσσε την περιοχή αναδασωτέα με παράλληλη εξασφάλιση στέγης και εργασίας στους κατοίκους σε άλλη περιοχή, όπως προτείνουν οι αρμόδιοι φορείς. 

   Για την τραγωδία βαρύνεται εξίσου η ανθρώπινη απληστία. Τα αυθαίρετα χτίζονται, επειδή οι πολίτες το επιδιώκουν. Συνεπώς, και σ’ αυτή την τραγωδία τίθεται θέμα συλλογικής παιδείας και νοοτροπίας. Ωστόσο, ξεκαθαρίζω πως στις συναλλαγές κράτους-πολιτών που χαρακτηρίζονται από αμοιβαία ωφέλεια, νομιμοφάνεια, εκδούλευση, ιδιοτέλεια, διαπλοκή, η ευθύνη γέρνει ανεπιφύλακτα προς το κράτος. Συγκεκριμένα, η ευθύνη βαρύνει το πρόσωπο εκείνο που λόγω της εξουσίας του, αντί να υπηρετήσει με ανιδιοτέλεια το συλλογικό συμφέρον, εκμεταλλεύεται τη θεσμική του δύναμη για την ικανοποίηση ατομικών συμφερόντων. 

   Η λύπη είναι φοβερή για όσους ανθρώπους έχουν συνείδηση και δεν είναι ανάγκη να επιδεικνύεται. Οι άνθρωποι που βιώνουν μια τραγωδία συνειδητά και όχι ερμηνεύοντας επιφανειακά τέτοια κοινωνικά φαινόμενα γνωρίζουν ότι το καθεστώς μπορεί να αλλάξει εφ’ όσον οι ίδιοι διεκδικήσουν τα αυτονόητα. 

  Κάποια μέρα, οι πολίτες αυτής της χώρας θα ανακαλύψουν έναν νέο τρόπο διαμαρτυρίας, προσαρμοσμένο στον 21ο αιώνα. Διά της ειρήνης, της συλλογικής παιδείας και των συνταγματικών δυνατοτήτων τους, οι πολίτες της Ελλάδας θα διεκδικήσουν την αειφόρο ανάπτυξη και την αναγκαία όσο ποτέ πολιτική αλλαγή που χρειάζεται ο τόπος.

Φοίβος Γ. Ξενάκης