Με τόσο Εγώ... Πώς να πετύχετε στη ζωή;
 |
| ΕΓΩ vs ΕΠΙΤΥΧΙΑ |
Οι άνθρωποι κυνηγάνε την επιτυχία στη ζωή. Συνειδητά ή όχι, από την ώρα που ξυπνάνε κάνουν πράγματα που συνθέτουν το παζλ αυτής της κατάστασης. Η ιδέα, ωστόσο, που έχουν οι περισσότεροι για την επιτυχία στη ζωή είναι διαστρεβλωμένη. Αυτό συμβαίνει για ιστορικούς, κοινωνικούς, πολιτικοοικονομικούς λόγους.
Νομίζουμε ότι πρόκειται για ευθεία διαδρομή. Η μέθη των προσδοκιών μάς ναρκώνει το νου και δεν προετοιμαζόμαστε για τις στροφές, τις ανηφόρες, τις κατηφόρες και τις λακούβες που ενυπάρχουν σε κάθε μας βήμα. Στην πραγματικότητα, τα περισσότερα από αυτά που νομίζουμε ότι ξέρουμε ή έχουμε μάθει είναι λανθασμένα ή ξεπερασμένα. Αυτή είναι μια αλήθεια που πρέπει να αντιμετωπίσουμε στη ζωή. Είναι αστείο να υποδύεστε ότι έχετε αυτοπεποίθηση επειδή μιλάτε εσείς ή κάποιος άλλος με καλά λόγια για τον εαυτό σας, γιατί πρώτον, νιώθετε έτσι μέχρι να έρθετε σε επαφή με κάποιον καλύτερο από εσάς και δεύτερον, αυτό που έχετε πετύχει μπορεί να μην σημαίνει απολύτως τίποτα για την ανθρωπότητα – η απεραντοσύνη του σύμπαντος είναι κριτήριο για όλα όσα κάνουμε στη ζωή. Ειλικρινά, δεν είναι αυτοπεποίθηση, αλλά αυταπάτη. Οφείλετε να αντιλαμβάνεστε τις ικανότητές σας και την αξία τους σε σύγκριση με τις ικανότητες των άλλων, διαφορετικά πλανάστε.
Οι νέοι άνθρωποι ξεχνούν γρήγορα να είναι μαθητές. Νιώθουν πολύ γρήγορα ότι ξέρουν αρκετά, δεν τους αρέσει να σκέφτονται ότι υπάρχουν καλύτεροι στον τομέα που δραστηριοποιούνται οι ίδιοι, παριστάνουν ότι είναι έτοιμοι. Ειδικά με τις ειδικεύσεις σήμερα… όλοι έχουν κάνει μεταπτυχιακό εξειδίκευσης και νιώθουν ότι τέλειωσαν, είναι πια κορυφαίοι, αξίζουν παχυλό μισθό, αυτοκίνητο και σπίτι σε όμορφο προάστιο. Η μέθη των προσδοκιών…
Η επιτυχία κάνει βουντού στους νέους ανθρώπους. Αποδίδουν στον εαυτό τους πολύ νωρίς ικανότητες που δεν έχουν. Καταδικάζουν το νου τους σε σκέψεις, όπως «είμαι καλύτερος όλων των συναδέλφων μου, ξεχωρίζω ήδη, τα βιώματά μου πια είναι διαφορετικά από αυτά των απλών ανθρώπων». Ακραία εγωπάθεια λέγεται αυτό. Το κακό είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι βαφτίζονται «πολλά υποσχόμενοι» ως άτομα. Αν σας βαφτίσουν έτσι, να ξέρετε το σύμπαν θα συνωμοτήσει για να καταστραφείτε. Επόμενα συμπτώματα παθολογικού εγωισμού είναι η σύνδεση της εργασίας σας με την προσωπικότητά σας. Μόλις αποτύχετε, αισθάνεστε ότι αυτό δείχνει κάτι άσχημο για τον χαρακτήρα σας και θα προκαλέσει αρνητικούς και επιθετικούς προσδιορισμούς για το άτομο σας, ενώ το μόνο που συνέβη είναι ότι κάνατε απλώς ένα λάθος στη δουλειά.
Υπάρχουν δύο πράγματα των οποίων ο συνδυασμός μαρτυρά ότι βρίσκεστε στον κατήφορο της ζωής: ανασφάλεια και φιλοδοξία. Όπου συνυπάρχουν, ακολουθεί σπουδαία άνοδος και ύστερα μια αυτοκρατορική πτώση. Όλη η ιστορία έχει γραφτεί από ανθρώπους ανασφαλείς και φιλόδοξους. Εννοείται ότι αυτοί οι άνθρωποι που βλέπετε γύρω σας αποδέχονται μόνο το «φιλόδοξοι». Δυστυχώς, έχουν εφεύρει άπειρες δικαιολογίες για να κρύψουν την ανασφάλεια. Ας πούμε ότι είναι παθιασμένοι. Το πάθος, εντούτοις, υποκρύπτει αλαζονεία και κατ’ επέκταση ανασφάλεια. Είναι οι άνθρωποι που έχουν αρχίσει από τα είκοσί τους να νιώθουν σπουδαίοι, γι’ αυτό και η δημιουργικότητά τους σταματά νωρίς. Βέβαια, υπάρχουν και οι τύποι που σκέφτονται ότι είναι καλύτεροι από όλους ή ότι τους ζηλεύουν ή δεν μπορούν να τους φτάσουν οι άλλοι, αλλά δεν το δείχνουν ούτε το λένε. Εξακολουθούν να είναι ανασφαλείς, δηλαδή, αλλά στα κρυφά. Κι αυτό αλαζονεία είναι.
Αυτό που θέλω να πω είναι ότι τίποτα δεν συνιστά «επιτυχία στη ζωή», αν δεν έχεις αυτογνωσία, η οποία θα σε εφοδιάσει με τη μεγαλύτερη αρετή, την ταπεινότητα.
Η Ιστορία, ευτυχώς, έχει γραφτεί και από ανθρώπους που έζησαν στην αφάνεια («λάθε βιώσας»), απέφυγαν τη δημοσιότητα, κατέπνιξαν το εγώ τους και υπερκέρασαν τη μανία για αναγνώριση. Οι πιο πετυχημένοι άνθρωποι είναι αυτοί των οποίων το όνομα ποτέ δεν μάθαμε, επειδή οι ίδιοι το θέλησαν, επειδή κατανόησαν την ανθρώπινη φύση και συνέδεσαν το όποιο κατόρθωμά τους με την απεραντοσύνη του σύμπαντος, για το οποίο το πέρασμά μας από τη ζωή δεν σημαίνει τίποτα. Στα βιβλία μπορείτε να ανακαλύψετε τέτοιους ανθρώπους.
Η βάση του στοχασμού μας είναι η ακόλουθη. Δεν είστε ούτε κατά φαντασίαν τόσο καλοί ή τόσο σημαντικοί όσο πιστεύετε ότι είστε. Οφείλετε να εγκαταλείψετε αυτή την αντίληψη για τον εαυτό σας οριστικά. Είστε ο πιο ασήμαντος άνθρωπος στον χώρο που βρίσκεστε μέχρι να αποδείξετε το αντίθετο με τις πράξεις και τα αποτελέσματά σας. Να θυμάστε ότι για να φτάσετε ψηλά ή να πετύχετε οτιδήποτε, θα περάσετε από χαμηλά. Έχετε ελπίδες να πετύχετε στη ζωή, αν παραμείνετε αιώνιοι μαθητές. Δεν πρέπει να επιθυμείτε με φθόνο αυτά που βλέπετε να έχουν άλλοι άνθρωποι. Αυτό είναι δουλεία και ανελευθερία. Πρέπει να καταφέρετε να ορέγονται οι άλλοι αυτά που έχετε εσείς, γιατί τότε είστε ανεξάρτητοι. Η έπαρση έχει σκοτώσει κυριολεκτικά και μεταφορικά ανθρώπους «επιτυχημένους». Γιατί δεν ήταν ταπεινοί. Πίστεψαν ότι είναι θεοί. Νόμισαν ότι τους χρωστάει η ζωή. Αν τα κατάφερες στη ζωή, η πραγματική αφήγηση είναι: ονειρεύτηκα, μόχθησα, στάθηκα τυχερός.
Αναλογιστείτε πόσο χρόνο σπαταλάμε όλοι μας για να κάνουμε πράγματα που δεν μας αρέσουν για ανθρώπους που δεν γουστάρουμε και με αντάλλαγμα πράγματα που δεν χρειαζόμαστε. Αυτό το βαφτίζουμε επιτυχία και είναι λυπηρό.
Όσο προχωράμε και ανεβαίνουμε τα σκαλιά της επιτυχίας, τόσο συχνότερα θα συναναστρεφόμαστε με ανθρώπους πιο έξυπνους και πιο επιτυχημένους από εμάς, που θα μας κάνουν να νιώθουμε ασήμαντοι. Σ’ αυτό το σημείο, ο ανασφαλής άνθρωπος δυσανασχετεί, ο ταπεινός προοδεύει. Είναι τόσο ανώφελο να εκνευρίζεστε με τους καλύτερούς σας και να προσπαθείτε να ξεπερνάτε τους γύρω σας. Αυτός ο αγώνας είναι μάταιος και οδηγεί στον κατήφορο. Αντιθέτως, συμβιβαστείτε με τις πραγματικότητες της ζωής. Μπορεί να τύχει να σας φερθούν και άσχημα, να σας υποτιμήσουν, να σας επιβληθούν για ζητήματα που χειριστήκατε καλά. Τότε να μην ξεχάσετε ότι η άσχημη συμπεριφορά των άλλων απέναντί σας υποτιμά εκείνους, εσείς είστε ανώτεροι και αρκεί να το ξέρετε εσείς.
Στη ζωή θα έρθουν στιγμές που θα πιάσουμε πάτο. Είναι σίγουρο ότι κάποια στιγμή θα χάσουμε, θα πέσουμε, θα ηττηθούμε. Στην πραγματικότητα, δεν έχει γίνει κάτι συνταρακτικό. Η αποτυχία και οι δυσκολίες είναι έννοιες που σημαίνουν διαφορετικά πράγματα για τον καθένα μας. Αλλά συμφιλιωθείτε με την πραγματικότητα: είτε άπαξ είτε κατ’ επανάληψη η ζωή θα μας ρίξει στα βράχια. Όταν έρθουν αυτές οι δυσάρεστες στιγμές, οι ταπεινοί άνθρωποι οπλισμένοι με ανθεκτικότητα παραμένουν ευτυχείς και επιτυχημένοι γιατί μπορούν να ζουν χωρίς διαρκή επιβεβαίωση. Τις ίδιες στιγμές, οι εγωιστές παρακολουθούν την αυτοκαταστροφή τους.
Θα υπάρξουν, επίσης, στιγμές που θα έχουμε δουλέψει πολύ, θα έχουμε κάνει τα πάντα σωστά, θα νιώθουμε ότι έχουμε σβήσει κάθε πιθανότητα απογοήτευσης, αλλά παρ’ όλα αυτά θα φάμε στην κυριολεξία σφαλιάρα. Τουτέστιν, θα αποτύχουμε παρά την τέλεια προετοιμασία μας. Μπορεί το αφεντικό να σκίσει την πολυσέλιδη πρότασή μας, οι γονείς μας να γυρίσουν την πλάτη, η σύντροφός μας να αδιαφορήσει, οι φίλοι να μην χαρούν με την χαρά μας. Τότε, ο ταπεινός άνθρωπος είναι έτοιμος να ζήσει με αυτό και να προχωρήσει μπροστά. Ο εγωιστής πέφτει… σε δίνη αμφισβήτησης και αυτοκαταστροφής. Εν ολίγοις, σημασία έχει να κάνουμε σωστά αυτό που έχουμε να κάνουμε και να το κάνουμε όσο καλά μπορούμε. Κι αυτό να μας είναι αρκετό. Η αναγνώριση, ο θρίαμβος ή η δόξα, αν έρθουν, είναι απλώς πρόσθετη ικανοποίηση.
Η μόνη πραγματική αποτυχία στη ζωή, που είναι και άξια οιμωγής, είναι η καταπάτηση των αρχών μας. Του προσωπικού κώδικα συμπεριφοράς και της βιοθεωρίας μας. Τα υπόλοιπα χτυπήματα πρέπει να τα αντέχουμε. Αυτό απαιτεί έναν κώδικα ζωής που θα μας υπαγορεύει να αντιμετωπίζουμε την επιτυχία και την αποτυχία με ταπεινότητα. Για να είμαστε ανθεκτικοί. Γιατί θα χρειαστεί να είμαστε πολλές φορές.
Εξάλλου, το θέμα δεν είναι να βλέπουμε τους άλλους σαν εχθρούς. Μοναδικοί εχθροί είναι η ματαιοδοξία, η απληστία και η αχαριστία. Στο σύντομο διάστημα που περνάμε από τον κόσμο, δεν υπάρχει λόγος να αγωνιζόμαστε να νικήσουμε τους άλλους, να αποκτήσουμε περισσότερα και να τους ξεπεράσουμε ούτε να τρέχουμε για να αποδεικνύουμε συνεχώς τις ικανότητές μας. Το θέμα είναι να είμαστε αυτοί που είμαστε, να είμαστε υπομονετικοί, να γινόμαστε τα περισσότερα από αυτά που μπορούμε να γίνουμε στον τομέα μας και ταυτόχρονα να μην απομακρυνόμαστε απ’ το είναι μας. Να μην είμαστε εγωπαθείς δαίμονες για τον εαυτό μας. Να προχωράμε προς το σημείο που ξεκινήσαμε να πάμε. Τίποτα άλλο.
Θέλει πολλή σοφία μια τέτοια στάση ζωής. Προσωπικά, δεν την έχω. «Το να ξέρει κανείς τι του αρέσει είναι η αρχή της σοφίας και των γηρατειών» (R. L. Stevenson). Στα βιβλία υπάρχει αρκετή από αυτή την σοφία, γι’ αυτό αναζητήστε την. Ως τότε να δώσετε στον ορισμό της «επιτυχίας στη ζωή» την εξής έννοια: Ταπεινότητα στα όνειρα, Ευγνωμοσύνη και Διαχείριση στην επιτυχία, Υπομονή και Ανθεκτικότητα στην αποτυχία. Εσείς που θεωρείτε τον εαυτό σας σοφό επειδή το Εγώ σας ακμάζει, όνειρα γλυκά.
Ζήστε στην αφάνεια, μείνετε σιωπηροί. Η σιωπή είναι η παύση των δυνατών και σίγουρων για τον εαυτό τους ανθρώπων. Εκείνων που δεν χρειάζονται ούτε τους προβολείς ούτε την αναγνώριση και μπορούν να αναπνέουν χωρίς συνεχή επιβεβαίωση του Εγώ τους, γιατί είναι αυτάρκεις και ανεξάρτητοι, είναι ελεύθεροι.
Υ.Γ. Το άρθρο το αφιερώνω στον εαυτό μου, στους γελοίους και στις γελοίες που νιώθουν επιτυχημένοι επειδή λατρεύουν το Εγώ τους (εσείς που τώρα διαβάζετε αυτές τις γραμμές και λέτε «εγώ δεν είμαι έτσι», μαντέψτε… για εσάς λέω) και σε όλους εκείνους τους υπέροχους ανθρώπους που είναι πραγματικά επιτυχημένοι αλλά το ξέρουν μόνο οι ίδιοι.
Φοίβος Γ. Ξενάκης
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Οι συντάκτες και οι διαχειριστές του παρόντος ιστολογίου διατηρούν το δικαίωμα να μην επιτρέπουν ή να διαγράφουν σχόλια με υβριστικό ή προσβλητικό περιεχόμενο.